ਭਾਗ 9 ਜੈਸੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਖੇਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤੈਸਾ ਜੀਵਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ  ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ

ਸਤਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸੱਤੀ-(ਕੈਲਗਰੀ)- ਕੈਨੇਡਾ satwinder_7@hotmail.com

ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤੀਜੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਸੱਚੀਂ ਚਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਜੀਭ ਦੇ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਤੁਰੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ। ਸੌਦਾ ਕੋਈ ਮਹਿੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਦਸ ਰੁਪੀਏ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਦੇਵੋ। ਭਾਵੇਂ ਨਾਂ ਹੀ ਦੇਵੋ, ਖਾ-ਪੀ ਕੇ ਖਿਸਕ ਜਾਵੋ। ਇੰਨੇ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਕੀ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ? ਕੌਣ ਦੇਖਦਾ ਹੈ? ਕਿਹੜਾ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਗਿਆ? ਕਿਹੜਾ ਹੌਲੀ ਦੇ ਕੇ ਖਿਸਕ ਗਿਆ ਹੈ? ਕਈ ਐਸੇ ਵੀ ਪੇਟੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਗੈਰ ਸੱਦੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੈਲੋ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਘਰ ਨਾਨਕੇ, ਭੂਆ, ਫੁੱਫੜ, ਮਾਸੀਆਂ, ਮਾਸੜ ਆ ਗਏ ਸਨ। ਸਾਰਾ ਸ਼ਰੀਕਾ-ਕਬੀਲਾ ਆਇਆ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਇੰਨਾਂ ਬਗੈਰ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਸੱਜਣਾਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਆਪਦੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਰੱਦ ਕਰਕੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ। ਰੌਣਕਾਂ ਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਖ਼ੁਸ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਜੇ ਕੋਈ ਆਪਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਆ ਮਜ਼ੇ ਦੀ ਬਾਤ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਪਦੀ ਕੱਢਣੀ ਹੈ। ਉਹ ਚਾਹੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਵਿਆਹ ਕਰਾਵੇ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੀ ਢਿੱਡ ਦੁਖਦਾ ਹੈ? ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜੋ ਮਨ-ਮਰਜ਼ੀ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਹ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨ ਦੇਣਗੇ? ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਰਾਏ ਘਰਦਿਆਂ ਤੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਕੈਲੋ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਮੰਦੀ ਮਾਪਿਆਂ ਤੇ ਮਾਸੀ ਨਾਲ ਸੀ। ਕੋਈ ਐਸਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਗ਼ੁੱਸਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰੇ।

ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਡੈਡੀ ਨੇ, ਬਰਾਤ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਹੀ ਖ਼ਰਚਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਈ ਬਰਾਤੀਆਂ ਕੋਲ ਆਪੋ-ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਸਨ। ਕਈ ਉਵੇਂ ਹੀ ਨਿਰਨੇ ਕਾਲਜੇ ਆ ਗਏ ਸਨ। ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮਿਹਰੂ ਨੇ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਚਾਹ ਦਾ ਨਹੀਂ ਪਿਆਇਆ ਸੀ। ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਹੀ ਸਬ ਨੂੰ ਕਹੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, “ ਲੇਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ। “ ਪਤਾ ਸੀ ਕੁੜੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾਅਵਤ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਦਾ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਡੰਗ ਤਾਂ ਭੁੱਖੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਾਂਹੀਂ ਰੱਜ ਕੇ ਖਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜੇ ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਸੁਰਮਾ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਅੱਗੇ ਕਦੇ ਇਸ ਨੇ ਸੁਰਮਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਪੰਜ ਬਾਰ ਭਾਬੀਆਂ ਨੇ, ਸੁਰਮਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਔਰਤਾਂ ਦੁਲਹੇ ਦਾ ਮੂੰਹ-ਸਿਰ ਸਿਹਰੇ ਨਾਲ ਢੱਕ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ ਡਾਕਾ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਮੂੰਹ-ਸਿਰ ਲੁਕਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਲਾੜੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਕਰਨੀ ਹੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਰੇਆਮ ਇੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਲੈਣ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ, ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ ਨਾਲ ਤੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਊਦਾ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਛੇੜੇ ਵੀ ਲੋਕ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਛਾਂਗ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੋਨਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਰਦ ਨੇ ਕਰਨਾ ਉਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀਆਂ ਡਿੰਝਾ ਲੋਹੁਉਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰੇਮ ਤਾਂ ਕੈਲੋ ਨੂੰ ਸ਼ਗਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਾਫ਼ਲਾ ਤੁਰ ਪਿਆ ਸੀ। ਸਬ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਕਾਰ ਸੀ। ਬਰਾਤੀਆਂ ਦੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਕੈਲੋ ਦੇ ਮਾਪੇ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੱਥ ਬੰਨੀ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋਣ, “ ਤੁਹਾਡੇ ਮੂਹਰੇ ਹੱਥ ਬੰਨੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਜਾਵੋ। ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਛੁੱਡਾਵੋ। ਆਪਦੇ ਗਲ਼ ਪਾ ਲਵੋ। “ ਹੁੰਦਾ ਵੀ ਐਸਾ ਹੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨੂੰਹਾਂ, ਜਮਾਈਆਂ ਨਾਲ ਔਖੇ-ਸੌਖੇ ਹੋ ਕੇ ਕੱਟਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਡਾਡਾਂ ਖ਼ਸਮ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਤੀਵੀਂ ਕਈਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਕੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈਆਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਜੈਸੀ ਕਿਸਮਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤੈਸਾ ਜੀਵਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਤੇ ਨਸਲ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਸਲ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰਾ ਢੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੇ ਸੁਖ ਦਾ ਭੋਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆਂ ਜਾਂਦਾ।

ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਪੈਰ ਅਨੰਦਾ ਤੇ ਵੀ ਥਿੜਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਾਤ ਦੀ ਪੀਤੀ ਬਹੁਤ ਸੀ। ਪੀਣੀ ਤਾਂ ਬਣਦੀ ਹੀ ਸੀ। ਵਿਆਹ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੌਲੀਡੇ ਵੀ ਸਨ। ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਐਸੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੇ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹੀ ਹਨ। ਅਨੰਦਾ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਤਾਂ ਪ੍ਰੇਮ ਨੇ ਆਪਦੇ ਕੋਲ ਬੋਤਲ ਹੀ ਰੱਖ ਲਈ ਸੀ। ਬੋਤਲ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਲਾ ਕੇ, ਗਟਾਗਟ ਕਰਕੇ ਪੀ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮਿਹਰੂ ਨੇ ਅਨੰਦਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ ਪਗ ਲਾ ਲਏ ਸਨ। ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਉਮਰ ਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਲੋਕ ਛੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੜਥੂ ਪਾਉਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ। ਡੋਲੀ ਦੇ ਤੋਰਨ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਸਾਰੀ ਬਰਾਤ ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋ ਕੇ ਡਿਗਦੀ ਫਿਰਦੀ ਸੀ। ਕੈਲੋ ਦਾ ਮਾਸੜ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ, “ ਜੋ ਬਹੁਤਾ ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਸੌਂ ਜਾਵੋ। ਘਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦੇ ਖ਼ਰਚੇ ਤੇ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਿਆ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੋਟਲ ਦਾ ਰਹਿਣ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਮੇਰਾ ਸਾਂਢੂ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। “ ਸਾਂਢੂ ਨੇ ਕਿੱਲਾ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਗਹਿਣੇ ਰੱਖ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਘਰ ਵਾਲਾ ਵੀ ਕਿਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਾਂ ਡਿਗ ਜਾਵੇ। ਵਿਚੋਲਣ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ, “ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਵਿੱਦਿਆ ਕਰੋ। ਦਿਨ ਛਿਪ ਰਿਹਾ ਹੈ। “ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਚੋਲੇ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਬਰਾਤ ਸੁੰਨੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਵਿਚੋਲੇ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਿਆਹ ਤੱਕ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਹੋਣ ਵਿਚੋਲੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਦਾ। ਵਿਆਹ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਕੁੜੀਆਂ ਸਿੱਠਣੀਆਂ ਦੇਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, “ ਕੁੜਮੋ-ਕੁੜਮੀ ਅੱਛੇ ਹੀ ਆ। ਵਿਚੋਲੇ ਦੀ ਢੂਹੀ ਤੇ ਤੇਲ ਚੋਇਆ। “